Borsada Kredili İşlem Nedir? Kredili Hisse Nasıl Alınır?

Borsada işlem yapanların belkide en çok merak ettikleri konudur kredili işlem. Peki ama  kredili işlem nedir? En kısa yoldan cevap vermek gerekirse; kredili işlem adında anlaşılacağı gibi borsada kullandığınız yatırım hesabınızda banka veya aracı kurumlar farketmez hesap açarken imzaladığınız borsa hesap açılışı sözleşmenizde kredili işlemler başlığı altında sizin onayınıza sunulan imzalamak veya imzalamamak tamamen sizin insiyatifinize bırakılan “kredili işlemler onayı” imzaladığınız taktirde mevcutta borsa hesabınızda bulunan parayı teminat göstererek aynı veya başka hisseleri belli oranlarda satın alabilme olanağı sağlayan durumlara kredili işlem denir.

Kredili işlem konusunu daha da açmak gerekirse, Kredili hisse satın alma sizin borsa hesabınızda bulunan paranızı kullanarak örnek vermek gerekirse 100 bin TL paranız var ise satın alacağınız hissenin borsada bulunduğu pazar durumuna, içinde bulunduğu endeks durumuna göre paranıza karşılık verilen kredi miktarı da değişebilir. Borsa İstanbul’da bulunan pazarlara yıldız pazar, ana pazar, alt pazar poip (piyasa öncesi işlem platformu) ve yip ( yakın izleme pazarı) dır hisseler özelliklerine satışlarına piyasa değerlerine göre ve günlük yapılan işlem hacimleri de baz alınarak borsa İstanbul yönetimi tarafından yılın belirli zamanlarında hisselerin pazar yapılarında bir değişikliğe gidebilmektedir.

Biraz Daha Açmak Gerekirse;

Bazı hisseleri alt pazardan ana pazara, yıldız pazara alabildiği gibi bazı hisseleri de aynı şekilde ana pazardan yıldız pazardan alt pazara atabilmektedir. Pazar yapısından bahsetmemin sebebi borsa İstanbul’da yönetmelik gereği alt pazar poip ve yip pazarlarında kredili işlem ve brüt takas tedbirleri sürekli uygulandığından Eğer siz borsa hesabınızda bulunan 100 bin TL paranız ile ana ve yıldız pazar harici bir pazarda bulunan hisseyi alırsanız hiç bir şekilde paranızı teminat gösterip kredili hisse satın alamazsınız işte bu yüzden mevcuttaki paranız ile yıldız ya da ana pazardan hisse almalısınız ki karşılığında çalışmış olduğunuz kurumunuz size kredili işlem yapabilmeniz için kredi açabilsin. Unutmadan belirtelim kredili işlem yasağı tedbiri gelen hiç bir hisseye borsa İstanbul yönetmeliği gereği kredi açılamamaktadır.

Kredili işlem yaparak satın alacağınız örnek veriyorum THY (Türk hava yolları) hissesine sizin 100 bin TL bize karşılık 400-500 bin TL kredi kullanılabilirken örneğin konka (Konya kağıt) hissesine 100 bin TL bize ancak 80 bin TL civarı kredi açılabilmektedir tabi bu durum bankasına ve aracı kurumuna göre de değişkenlik göstermektedir. Borsada işlem gören hissenin güvenirliliğine göre kredi çarpan oranları da değişmektedir.

Kredili İşlem Yaparken Çok Dikkatli Olun!

Kredili hisse satın alırken dikkat edilmesi gereken en önemli şey risk faktörleridir. Ben şahsen kredili işlem yapmanızı önermiyorum ama borsa da aldığınız risk kadar para kazanılabildiğinden madem kredili hisse satın alacaksınız çok dikkat etmelisiniz. Mesela hisseyi satın aldınız bi anda yüzde 6-7 yükseldi kar almasını bileceksiniz ve keskin düşüşlere karşı her zaman kredi öz kaynak oranınızı yüzde 50 ve üzerinde tutmanızda büyük fayda var.

Eğer siz satın aldıktan sonra hisse fiyatı aşırı düşerse kullandığınız kredi tutarı kadarının faizi karşılığında 3 gün 5 gün hatta 15 gün hisseyi tutabilmenize olanak sağlar ama siz kredi öz kaynak oranınızı yüzde 35 in altında kalacak kadar çok hisse satın alırsanız bu hisseyi en fazla 2 ya da 3 gün taşıyabilirsiniz bu da size büyük zararlar verebilir. Çünkü 3. Gün size çalışmış olduğunuz banka ya da kurum tarafından “Resen Hisse satımı öz kaynak tamamlama” bildirimi hem mail yoluyla hem mesaj yoluyla gönderilerek hesabınızı kredili işlemlere kapatabilirler işte bu yüzden kredili hisse satın alırken hesabınızı kitabınızı çok dikkatli yapmalısınız. Şunu da belirtmekte fayda var kendi paranızla hisse satın alırken banka veya aracı kurumların komisyon oranı 10 bin TL de örnek veriyorum 5 TL iken kredili işlemde bu komisyon tutarı çok daha fazla olabilmektedir. Bazı bankalar normal komisyon oranından 6 katı fazla alırken aracı kurumlarda bu oran biraz daha düşebilmektedir.

Bunlara Dikkat!

Borsada kredili işlem yaparken dikkat edilmesi gereken belkide en önemli unsur sizin diyelim 100 bin TL ana paranız var ve thy hissesini aldınız paranız ve kredinin verdiği kadar hepsiyle satın aldınız thy de kredili çarpan olayı 4X siz 400 bin TL lik alabiliyorsunuz yani varsalım 100 bin kendi paranızla 300 bin kredi kullanarak toplam 400 bin TL lik thy hissesini satın aldınız Eğer thy hissesi günü yüzde +10 yükselerek kapatırsaki biz satın aldığınız fiyatı yüzde 0 yani bir önceki günün fiyatından aldığını hesaplıyoruz siz yüzde 10 yükselince toplam kazanç 40 bin TL olacakken tersi durumda hisse -10 düşerse de kaybınız 40 bin TL olacaktır Buda bir anda paranızın 100 binden 60 bine düşmesi demektir. Kredili işlem yaparken bütün bunları göz önünde bulundurarak adımlarınızı ona göre sağlam atmalısınız bol kazançlar.